10.4. Давтамж уруу шилжүүлэн кодлох - FSK

Бинари өгөгдлийг давтамж уруу шилжүүлэн кодлох модуляцийн хамгийн өргөн хэрэглэгддэг хувилбар нь бинари давтамж уруу шилжүүлэн кодлох (Binary Frequency Shift Keying - BFSK) бөгөөд адилхан далайцтай, хоорондоо ойрхон давтамжтай 2 зөөгч сигналаар бинариг төлөөлүүлдэг.

Энд f₁ ба f₂ нь зөөгчийн f_c давтамжаас ижил ялгаатай давтамжууд.

Зураг 1.3 Бүтэн дуплекс давтамж уруу шилжүүлэн кодлох

Зураг 1.3-т телефон утасны шугамаар бинари давтамж уруу шилжүүлэн кодлох модуляцийг ашиглан бүтэн дуплекс чиглэлд дууг хэрхэн дамжуулдаг болохыг харуулав. Үүнийг Беллийн системийн 108 серийн модемууд ашигладаг. Дууны давтамж нь ойролцоогоор 300-3400 Гц-ын зурваст байдаг. Бүтэн дуплекс гэдэг нь нэгэн зэрэг 2 чиглэлд дамжуулалт хийхийг хэлнэ. Нэг чиглэлд нь 1170 Гц зөөгчийн давтамжтай хоорондоо 100 Гц-ээр ялгаатай 2 давтамжийг ашиглах бол нөгөө чиглэлд 2125 Гц-ийн зөөгчийн давтамжтай хоорондоо 100 Гц-ээр ялгаатай 2 давтамжийг ашиглана. 1.3-аар зурагт 2 чиглэлд хийх дамжуулалтын үед 2 чиглэлийн дунд хэсэгхэн ч гэсэн сүүдрийн муж байгааг харж болно. Үүний улмаас 2 чиглэл нь бие биетэйгээ бага ч гэсэн интерференцлэгдэнэ.

Гэсэн хэдий ч далайц уруу шилжүүлэх модуляциас алдаа багатай. Ерөнхийдөө телефон утасны шугамаар 1200 бит/с хурдтай дууг дамжуулахад хэрэглэгдэнэ. Мөн түүнчлэн 3-30 МГц-ийн радио дамжуулалтын үед хэрэглэнэ.

Алдаа багатай тул 2-оос илүү давтамжийг ашиглан олон битийн давтамж уруу шилжүүлэх модуляци өргөн хэрэглэгдэнэ.

Энд:

·         f_i = f_c + (2i-1-M)f_d

·         f_c     зөөгчийн давтамж

·         f_d     давтамжийн ялгаа

·         M = 2^L  ялгаатай сигналын тоо

·         L     нэг сигнал дахь битийн тоо

Хэрэв 1 битийн үргэлжлэх хугацаа болох үеийг Т гэвэл (битийн хурд = 1/T) нэг сигналын үргэжлэх хугацаа T_s=LT байна. Харин нийтдээ W_d=2Mf_d гэсэн давтамжийн зурвас шаардлагатай. Эдгээрийг тооцвол давтамжууд нь хоорондоо хамгийн багадаа 2f_d=1/T_s гэсэн хэмжээгээр ялгаатай байна.